Reisverslag Marokko
Door: Matthijs85
Blijf op de hoogte en volg Matthijs
20 Juli 2011 | Marokko, Rabat
Verslag Valencia – Marrakech – Cascades d'Ouzoud – Woestijn
Science museum Zeemonster Omniversum Dinosaurs
Na het zoeken naar couches en het bijwerken van dit verslag hebben we een avondwandelingetje door Valencia gemaakt. Bij een druk pleintje kochten we een biertje van een mannetje op straat. Na een minuutje kwam hij bij ons zitten, en na een korte kennismaking vroeg hij of we ook in andere genotsmiddelen geïnteresseerd waren. Een aanbod dat we voor deze keer maar afsloegen.
De volgende dag gingen we wandelen door het oude centrum van Valencia. Er waren een hoop mooie gebouwen en er heerste een fijne sfeer. Omdat we aan het begin van de avond zouden vliegen, besloten we de tocht met een biertje met tapas bij een Chinese kopie van een tapas-bar. Hier bestelden we 4 quintos (biertjes van 0,2l), gefrituurde octopusjes en varkensoortjes, voor samen 7,-. Na dit voorafje haalden we bij de supermarkt een fles Sangria, en maakten we alle eerder gekochte lunch op: Calamares, Tonijnenpastijtjes, brood met Allioli, Zalmpate, en Vette Spaanse worst en fruit.
We kwamen op het vliegveld precies op tijd aan om achteraan te sluiten in de rij. De cocktailsaus en de zalmpate die we niet opgemaakt hadden moesten we helaas weggooien van de securitycheck.
Om 21:00 kwamen we in Marrakech aan. We moesten naar een camping op de Route de Casablanca, die 12km ten noorden van Marrakech af lag, zoals we later die avond te weten kwamen. Het vliegveld lag 5km ten zuiden van Marrakech. De afstand van 17km moesten we met de taxi afleggen. De eerste taxi die zich aanbood had een prijs van 300dh. Wetende dat een normaal taxiritje 15dh moest kosten, leek dit ons nogal veel. De chauffeur kwam nog achter ons aan met een bod van 250dh, maar het tegenbod van 50dh werd zo overtuigend weggewoven, dat het ons verstandig leek voor de toekomstige onderhandelingen even bij de info van het vliegveld te informeren hoe duur de rit eigenlijk zou moeten zijn, en of er geen alternatieven waren. Dit leverde ons de informatie op dat het een ritje van 20 minuten was, en als de onderhandelingen vastliepen we de politie erbij konden halen om een redelijke prijs te krijgen. Hierop besloten we de politie samen met een groepje locals aan te spreken en te vragen wat een redelijke prijs was. Dit bleek 150dh te zijn. De locals raadden ons aan de bus naar Marakech te nemen, en vanaf daar een andere taxi te pakken. Hierop besloten we bij de bushalte te gaan staan. Dit bleek een goede onderhandelingsstrategie. Vrijwel direct werd ons een taxi aangeboden voor 150dh, waar helaas niets meer op af te dingen viel (al had de informatie dat de rit 17km was en geen 25/30 zoals ze beweerden misschien nog wat van de prijs af kunnen halen).
Op de camping zagen we Dik en Margriet zitten, die ons verblijdden met een (duur en erg lastig te verkrijgen) biertje. Na dit warme welkom zetten we de tent op, waarvan een stok gebroken bleek te zijn en de haringen bleken te missen, en gingen we lekker slapen.
Toen we wakker werden zijn we met Dik en Margriet naar het cyberpark gegaan. Hier stonden internetpalen en waren er wat computers. Hier blokkeerden we Isa's pinpas, die ze waarschijnlijk in Spanje verloren was. Vervolgens zijn we naar de Medina gegaan. Wat een leuk doolhof van steegjes waar je heerlijk kon verdwalen in de souks tussen de marktjes en verkopers. De opdringerigheid van hen viel eigenlijk behoorlijk mee. We zagen hier onder andere een sjaal voor 10dh. Margriet had eerder trots verteld van 250dh naar 150dh afgedongen te hebben voor precies dezelfde sjaal in Tangers; iets wat ze deze reis nog vaak zou gaan horen.
Na een lekkere lunch van olijven, brood, tajines bij 'Chez Abdellhay', waarbij vijf bedelende zwerfkatjes zich om Isa verzamelden, gingen we Jasper ophalen bij het centrale plein 'Jamaa El Fna', waar een paar maanden geleden nog een bomaanslag was geweest. Hier zagen we slangenbezweerders, zielige berberaapjes, en talloze kraampjes die verse jus verkochten voor 4dh. Na een voortzetting van de zwerftocht door de medina en de aanschaf van een aantal Marokkaanse SIM-kaartjes kwamen we hier terug en bleek het veranderd te zijn in een heksenketel van kraampjes die je, iets opdringeriger dan in de martkjes van de medina, probeerden binnen halen om daar te komen eten. Hier kwam Jasper de buschauffeur tegen die hem van het vliegveld naar de medina had gebracht, wat ons overhaalde om daar te gaan eten. We maakten er een soort Marokkaanse tapas van, met worstjes, visjes, couscous, aubergines (yum!), groene puntpaprika's, Marokkaanse salade, brood met saus en olijven. Ondanks het ontbreken van de mogelijkheid om een biertje of wijntje bij de maaltijd te nuttigen keerden we met een voldaan gevoel terug naar de camping.
9-07
De volgende dag gingen we de rest van de groep ophalen, die na een nacht doorhalen op het vliegveld van Madrid op miraculeuze wijze op een andere plek van het plein op ons stond te wachten, terwijl we niemand uit de bus vanaf het vliegveld hadden zien komen. We besloten dat iedereen die al eerder in Marokko was aangekomen, en dus een Marokkaans SIM-kaartje had, een groepje zou 'rondleiden' door de medina. Als extra opdrachtje zou iedereen uitkijken naar grote spijkers om de tenten vast te zetten, want in de rotsgrond waarop we stonden viel geen haring zonder punt te rammen zonder dat hij veranderde in een bochtig geval. Laat staan de plastic gevallen van een van de tenten. Ik 'leidde' een groepje met Christa, Emma en Jelle. Er bleken twee extra missies bij te komen: WC en eten. Deze behoeftes vervulden we in een leuk tentje waar de tajines met kip, ui, kaneel en rozijnen al buiten stonden te pruttelen. Een verse jus maakte het tot een gezond en lekker geheel.
We vervolgden onze tocht door de medina met als 'excuus' de zoektocht naar grote spijkers. Na een misverstand tussen Jelle en mij waardoor hij na een bod van 90dh voor een zonnebril een tegenbod van 30dh voor een zonnebril afsloeg. Bij het volgende kraampje kocht hij vervolgens een ray-ban voor 60dh, waarbij hij zich tot de koop over liet halen door de accesoire: een hip oranje doekje om de glazen schoon te vegen.Verder schafte Christa nog een extra SIM-kaartje aan. De spijkers hebben we niet gevonden, behalve een paar iets te kleine in een kassalaatje van een rommelwinkeltje. Dik en Margriet slaagden hier gelukkig wel in.
Op de camping aten we een typisch kelderreis-soepje met aardappels en bonen, en rode worstjes die waarschijnlijk de eerste biologische pindakaas in de groep veroorzaakten, inclusief bij mijzelf.
10-07
We gingen in groepjes Marrakech in. Lekker met Dik door de medina zwerven. Ergens onderweg zag Isa een rode broek die nogal ingewikkeld vastgemaakt moet worden. De verkoper bood de broek aan voor 50dh. Na even twijfelen ging Isa de broek aanpassen, waar de verkoper maar al te graag bij assisteerde. Op een gegeven moment wilde hij de kast voor de winkel schuiven, maar dit hoefde van Isa niet. Dik en ik besloten toen maar iets dichterbij te gaan staan, om duidelijk te maken dat Isa geen vrouw alleen was. Toen Isa besloot de broek te kopen werd de prijs ineens 15 euro, wat na een woordenwisseling en wat weglopen 60dh werd. Het kusje wat de verkoper erbij wilde hebben wilde Isa niet geven, en om dit niet te doen griste hij het tasje met de broek uit zijn handen. Het bod van 3000 kamelen voor Isa heb ik weggewoven.
Om 13:00 hadden we met Monim afgesproken. Dit werd uiteindelijk 15:00, omdat een vriend van Monim door een bij in zijn wang was gestoken. Hij heeft ons door de nieuwe stad rondgeleid, inclusief 'Texas', een stukje park wat met alle cactussen net op Texas leek. Hierna bracht hij ons naar een plein waar een rock-concert gehouden zou gaan worden. Vrienden van hem mee deden mee aan een talentenjacht waarbij ze als prijs met een bekende Marokkaanse artiest konden optreden op dit festival, die een fusion van heavy metal en Marokkaanse muziek speelt. Dit speelde zich af in een mooi semi-openlucht theater, gelegen aan de 'grootste boulevard van Afrika'.
Om 19:00 hebben we ons op het centrale plein tegoed gedaan aan lekkere tajines en aubergines.
11-07
De volgende ochtend werden we met ons groepje (Christa, Emma, Koen, Tineke, Isa en ik) om 8:30 door het taxibusje opgehaald om op de bus naar Beni mellal te stappen. Daar aangekomen moesten we een taxi nemen naar het busstation, om vanaf daar een grand taxi naar de Cascades d'Ouzoud te pakken. Dit bleek lastiger dan gedacht, maar met hulp van de mensen van het busstation is het toch nog gelukt. Na een nogal royale fooi voor de bestuurder – de rit was eigenlijk 6dh, en geen 6dh pp, zo bleek achteraf – heb ik buskaartjes voor Er Rachidia geregeld. Ook dit bleek lastiger dan gedacht. Mensen op het busstation spraken elkaar nogal tegen wat betreft de vertrektijden, maar uiteindelijk is het met mijn beste Frans, een behulpzame toiletjuffrouw en wat geklieder op een blaadje gelukt en hebben we kaartjes gekocht voor de ochtend van 13-07.
De rit met de grand taxi naar Cascades d'Ouzoud was erg 'gezellig' (2 uur met 2 personen op de voorstoel en 4 op de achterbank) en ongelofelijk mooi door de bergen met lagen van rood vulkanisch puimsteen, begroeid met cactussen en bewoond door berggeitjes.
Eenmaal in Ouzoud aangekomen, wat ondanks dat het op alle toeristenfolders staat afgebeeld niet zo toeristisch zou moeten zijn, kwamen er direct meerdere mannetjes op ons af die een goedkope slaapplek wilden aanbieden. Een wat minder net uitziende man die 5dh riep trok onze aandacht. Nadat anderen zeiden dat zijn plaats slecht was nodigde deze relaxed ogende dude, die al snel veel praatjes bleek te hebben, me uit om te komen kijken en op basis daarvan te beslissen of we er wilden slapen. Zo gezegd zo gedaan, en nadat hij het 'terras' met een kleed en wat matrasjes erop bovenaan de waterval had laten zien, de Europese Wc met plafond op nekhoogte had laten zien, een warme douche had beloofd, en had geroepen alvast warme muntthee klaar te zetten, liepen we terug naar de groep. We besloten dat voor 5dh hier slapen was vast interessanter was dan op het dak van een hotelletje, dus liepen we de warme muntthee tegemoet. De man, die Hichem bleek te heten, maar al snel 'jezusneger' gedoopt werd, legde ons nog uit dat hij de plaats zelf beheerde met zijn familie, geen mannetjes met commissie had, en daarom voor arme studenten als ons zo'n competitieve prijs kon rekenen.
Bij de registratie bleek al snel dat hij er veel dingetjes bij wilde verkopen, wat extra goedkoop was, omdat we met z'n zessen waren. Hij leek licht teleurgesteld toen bleek dat we geen gids nodig hadden, en we niet erg enthousiast werden van een uitgebreid menu voor 80dh per persoon. Toen we zeiden dat we zelf ook konden koken, bood hij een simpeler menu aan voor 50dh. We zouden dit in overweging nemen.
Na van de muntthee genoten te hebben, hebben we beneden bij de waterval gekeken. Deze overtrof onze verwachtingen, en niet zo'n beetje ook! Dit is misschien wel de mooiste plek waar ik in mijn leven geweest ben! De plek leek wel weggelopen uit een herbal essences shampoo-reclame. Het was erg grappig om te zien hoe mensen op een paar vlotten met koninklijk uitgedoste stoelen een rondje waterval konden doen.
De vrouwen in de groep trokken veel bekijks in hun bikini, vooral na kreten als 'Aah! Ik voel me zo bloot! Trek ook wat uit!' voordat we het water ingingen, en 'Brrrr! Aaaah!' nadat we het water ingingen. Koen fantaseerde ondertussen dat er in Ouzoud nog lang verteld zou worden over 'de blanke engelen die nieuwe badmode introduceerden'.
We liepen weer naar boven en besloten voor de aardigheid maar op het aanbod van Hichem in te gaan, aangezien het niet veel duurder was dan de omringende tentjes, en smikkelden en smulden van de heerlijke tajines met kip.
Niet veel later voelde Isa zich niet zo lekker, dus hielden we een korte refresh, moed inpraat, en ORS aka druivensuiker met een beetje zout sessie. Toen we hiervan terugkwamen trof ik de rest van de groep aan, die met Hichem aan het praten was. Hij was 'drinking but not drunk' (uhum) en na een partijtje namen leren (Christ-A), leeftijd schatten (als je ouder geschat wordt zie je er jong uit, maar ben je wijs voor je leeftijd), volgde een creatieve eigen interpretatie van onze eerste ontmoeting, waarin ik 'The Wolf' was. In dit verhaal bij volle maan merkte hij op dat de andere mannetjes hem ervan betichtten dat hij iets met een (of meerdere) van onze vrouwen wilde proberen, aangezien we met een groep van twee mannen en vier vrouwen waren. Na een erg vermakelijke sessie van quasi-filosofisch gereutel over honey, money, bunnies en bees liet hij ons allemaal een slokje proeven van zijn wodka-fanta(?) en nodigde hij ons uit om ons naar een speciale plek te brengen, waar was een verassing. Al snel ontstonden grapjes over wat er nou precies in het flesje zat, en toen hij even weg was bleek men wel moe te zijn, en had eigenlijk niemand een 100% prettig gevoel bij zijn voorstel, al was het vast goed bedoeld, en zijn we dus gaan slapen.
12-7
Na een ietwat koude nacht in de openlucht en een ontbijtje met lekkere vette crepes namen we weer een frisse duik bij de waterval. Hierna besloot ik een wandeling door de omgeving te maken met als excuus de 'mexican village'. Dit veranderde al snel in een klautertocht over de rotsen om het mooiste uitzicht te kunnen zien. De omgeving was echt 'prachtig allemachtig'. Nadat ik weer afdaalde sprong ik van steen naar steen om aan de overkant van de gorges te komen, waar boven op de berg de Mexican village zou moeten zijn. Vanaf het punt waar ik naartoe was gelopen leek het vinden hiervan lastiger dan gedacht. Gelukkig ontmoette ik – na eerdere ontmoetingen met een gigantische miljoenpoot en een trage kameleon – een aardige Sudanese man die me de juiste weg naar het dorpje aanwees. Met zijn aanwijzingen kon ik het uiteindelijk vinden. Het dorpje bleek een nogal verlaten gebeuren. Het was naar verluid bewoond door 80 Sudanezen, maar Mexican village klonk zo leuk voor toeristen. Ik heb geen toerist gezien, maar wel een groep aardige kindjes die me na een wandeling door het dorp de weg terug naar de Cascades wezen. Helaas had ik in het dorpje geen winkeltje kunnen vinden, en aangezien ik hier wel op gerekend had, had ik geen eten en drinken meegenomen. Omdat ik het wel leuk vond om niet per se de meest logische weg te nemen, maar ook kleine, wat minder begane paadjes te nemen, wist ik op een gegeven moment niet precies meer of ik nou goed liep. Door de lichamelijke vermoeidheid en het gebrek aan water en eten voelde dit soms zelfs aan als 'totaal de weg kwijt'. Liep ik nou wel stroomopwaarts langs dezelfde stroom of was dit een afsplitsing? Oh, en mijn telefoon door het nemen van de vele foto's ook op te raken. Toen de minder begane paadjes veranderden in wildernis die eruit zag alsof er nog nooit iemand gelopen had leek het volgen van en klimmen langs een irrigratie-kanaaltje langs de bergwand de beste te volgen route. Met hangen en wurgen kwam ik uiteindelijk ietwat gehavend en onder de stekels van de diverse flora onderweg weer in de bewoonde wereld terecht. Of nou ja, bewoond, een asfaltweg en een man. Nadat ik hem gerustgesteld had dat het best OK met me ging wees hij me de kortste wandelroute richting Ouzoud. Deze informatie en een flinke hoeveelheid water uit het irrigratie-kanaaltje gave me een flinke boost nieuwe energie, en vol goede moed vervolgde ik mijn weg, over een bewandelbare rots. Al snel kwam ik wat huisjes tegen, en kon ik double-checken of ik nog steeds in de goede richting liep voor Ouzoud. De smsjes van Isa hoe het ging en of ik al verwachtte snel terug te komen kon ik gelukkig bevestigend beantwoorden, en niet veel later kwam ik met een koude literfles Hawaii aan bij de groep, die al aardappel-groente-prut aan het koken was.
Wat eerdere grappen over het eten van geitenballen bij de dieren die bij de diverse slagers hingen, leidden ertoe dat mij gesuggereerd werd om deze te gaan kopen. Eerst zag ik dit totaal niet zitten, maar 1 minuut en 1 liter suikerhoudend vocht later leek dit ineens een uitstekend plan. De eerste slager weigerde me zijn geitentestikels te verkopen, maar toen ik verbrouwereerd bleef staan riep een van zijn buurman – ook een slager – me en vroeg wat ik wilde. Toen ik hem vertelde dat ik een geitentestikel wilde kopen moest hij eerst lachen, en vroeg waarvoor ik dat wilde hebben. Toen ik uitlegde dat ik hem op wilde eten, legde hij uit dat dit om een of andere reden wel wat moest kosten (20dh) en dat het in hun cultuur goed was voor mannen, maar niet voor vrouwen. Even later liep ik met een geitentestikel in een (plastic) zak weer terug naar de groep. De rest van het eten was net klaar, dus dat kwam goed uit, aangezien we maar een gasje hadden. Na een tijdje bakken in de olie met wat peper en zout begon de bal te zwellen, tot hij uiteindelijk uit elkaar plofte. Een witte smurrie kwam al opbollend naar buiten, die ik lichtbruin bakte op hoog vuur. Toen ik tevreden was proefte ik een hapje. De buitenkant was lekker knapperig geworden, ook waar de smurrie eruit was geploft, terwijl de binnenkant goed mals was gebleven. Best lekker, al zou ik het niet dagelijks gaan eten. Isa en Tineke proefden ook een stukje, en waren eveneens gematigd enthousiast. Na het smikkelen daalden we af naar de waterval, om deze in het maanlicht te bekijken. Onderweg naar boven kwamen we een groep trommelende mensen tegen. Ze speelden (berber)ritmes, en lieten ons het ook proberen. We zongen een liedje, en de dames deden een dansje. Isa en ik bekeken de waterval hierna ook nog van boven, en omdat we de volgende ochtend vroeg weer op moesten gingen we niet al te laat naar bed.
13-07
Om 7:30 hadden we namelijk afgesproken dat Hichem ons naar Beni Mellal zou rijden tegen de gebruikelijke taxi-prijs (300dh). Eerst reageerde hij nog verontwaardigd toen we na zijn eerdere antwoord “that's possible' voor de tweede keer vroegen of hij daadwerkelijk om 7:30 klaar zou staan, zagen we om 7:35 nog geen Hichem. Een aantal minuten later kwamen we zijn moeder tegen, die hem probeerde wakker te maken. Dit lukte klaarblijkelijk niet, aangezien iemand anders eraan kwam die ons naar de taxi-standplek zou begeleiden.
Na dezelfde mooie rit naar Beni mellal namen we de bus naar Er Rachidia: de woestijn in! Deze bus was nogal.. heet! De airco deed het niet, en er kon geen raampje open. En dat op een rit van 9 uur naar en dus ook gedeeltelijk door de woestijn. De bus was ook erg smerig trouwens, maar goed, dat waren ze eigenlijk bijna allemaal wel. De stoel voor ons was ook nog kapot, waardoor hij half naar achter hing terwijl er scherpe stukjes aan zaten. Gelukkig heb ik dit in een pauze weten te repareren.
We waren erg blij toen we eenmaal bij camping Tissirt aankwamen, zo'n 30km ten zuiden van Er Rachidia.Wat een mooie palmbomenoase! En wat een aardig mannetje! En nog fatsoenlijke douches en Europese WC's ook! Het viel ons op dat de mensen hier losser leken, en meer vrouwen niet dan wel een hoofddoek droegen.
Na wat bijpraten met de groep gingen we vroeg slapen, want we zouden de volgende ochtend door de woestijn gaan wandelen, en dat wil je echt niet als de zon eenmaal goed doorgebroken is!
14-07
Na bizar vroeg gewekt te zijn klimmen we de berg op, waarvan gisteren nog mensen gezegd hadden dat ze zo hoog echt nooit zouden klimmen. Van beneden af zag het er inderdaad onbegaanbaar uit, maar met het pad wat de vriendelijke man van de camping had aangegeven was het eigenlijk voor niemand een probleem. De zonsopgang hadden we niet meer gehaald, maar dat deed niets af aan hoe bijzonder het was om daar te staan en te wandelen in de totale leegte. Het enige wat je zag waren wat stenen, een half opgegeten koe en wat woestijnmos. Bijzonder dat hier uberhaupt nog iets kon groeien.
Nadat we weer afgedaald waren hebben we afwisselend siesta gehouden op de camping, en boodschappen gedaan in een dorpjes van de oase. Ik ging met Emma, Jelle en Isa. De mensen waren bijzonder vriendelijk en gastvrij. De eerste mensen die we tegenkwamen, een stel bouwvakkers die even theepauze aan het houden was, nodigde ons direct uit om ook thee te drinken. Het aanbod voor eten hebben we afgeslagen omdat we net al gegeten hadden (en het wel erg heet was in de zon).
Het winkeltje van het dorpje vinden was nog niet zo makkelijk. Het leek dicht, maar er werd ons verteld dat we moesten aankloppen. Toen dat niets uithaalde, werd ons verteld dat we naar het andere winkeltje moesten gaan, wat we nog niet hadden opgemerkt. Daar waren geen brood en sigaretten, maar toen we vroegen of we ergens anders brood konden halen kwamen de mensen van het winkeltje met het brood aanzetten wat ze net voor zichzelf hadden gebakken. Voor sigaretten moesten Isa en ik naar het winkeltje wat net niet open was. We moesten op een andere deur aankloppen. Dit lukte in eerste instantie ook niet, maar op een gegeven moment sprak een man ons aan, die mij met een hand begroette, maar de hand van Isa vriendelijk afsloeg. De man met de sleutel van het winkeltje bleek net weg te zijn, maar hij had hem net gebeld en hij zou er zo aankomen, wat inderdaad gebeurde.
Op de terugweg besloten we niet langs de weg, maar door de palmboomoase te lopen. Wat een hoeveelheid fruit hing er aan de bomen! Het 'oerwoud' haalde de oermens in ons naar boven, en we besloten dadels te gaan plukken. Jelle klom als een volleerd aapje de palmboom in en begon aan de trossen rijpe dadels te schudden. Alles viel naar beneden, maar wat was nou rot en wat niet? Bij poging twee vingen we ze zoveel mogelijk op in Isa's doek, en tijdens het oprapen leerde je eigenlijk ook vrij snel het verschil tussen goede en niet goede dadels te zien. Gewoon openmaken en kijken of er een wormpje in zit voordat je hem eet, net als de locals. Later onderweg vonden we nog een lege kalebas met wat grind ofzo erin, waardoor het een soort knuppel en samba-bal ineen was.
's avonds waren we uitgenodigd voor een dubbele driedaagse berberbruiloft. Isa en ik gingen er samen met het vriendelijke mannetje heen. Hij kon ons in het Frans wat dingen uitleggen over wat er precies gaande was. Het was erg interessant om te zien hoe er een soort chant gezongen werd in een cirkel met de mannen aan de ene kant en de vrouwen aan de andere kant. Deze chant ging wel erg lang door, en toen het op een gegeven moment het onweer in de verte naderde en het begon te regenen besloten we terug te gaan naar de groep, die in het busje was gaan schuilen.
Toen we aankwamen bij de camping hoorden we ineens een knal! Een auto was over de kop geslagen! Er zaten zeven mensen in, er was een hoofdwond en de ambulance moest ze komen ophalen. En ondertussen was bijna de hele camping ondergelopen, doordat de regen van de rots ook de camping opstroomde. Weggespoeld worden in de woestijn; wie had dat verwacht! Het vriendelijke mannetje was zichtbaar aangedaan, terwijl zijn baas het tegenovergestelde reageerde. Ijskoud, en er kon nog net 1 woordje van af.
De mensen van wie de tent ondergelopen was sliepen in het medewerkersonderkomen. De volgende ochtend zouden we weer in groepjes gaan reizen. Isa en ik gingen samen naar Fez.
15-07
Omdat de bus naar Fez om 8:00 zou gaan waren we vroeg opgestaan. We stonden goed op tijd bij de plek waar de bus zou komen, maar die kwam niet. Eerst kwam rond 8:30 een bus die ergens anders heen ging. Daarna kwam om 9:30 een bus die geen plaats meer had. We besloten een grote taxi te laten bellen naar Er Rachidia, om vanaf daar verder te kunnen reizen. Dit bleek echter niet mogelijk, omdat het vriendelijke mannetje geen nummer had.
Gelukkig kwam er niet veel later een bus die ons wel naar Er Rachidia wilde brengen, en daar ons op de bus van hun vriendjes wilden zetten die naar Fez reed. Er leek een wat hogere prijs dan normaal gerekend te worden, maar we waren in ieder geval onderweg. Staand, dat wel, maar toch. In de volgende bus, waar een paar stoelen helemaal los was en tegen de andere stoelen aanhing, was een mannetje met een groot 'smile'-litteken aan zijn mondhoek druk bezig te zorgen dat iedereen kon zitten. Dit bleek niet mogelijk, maar goed, de raampjes konden tenminste open. En na een paar uur kon ik gelukkig ook zitten.
In Fez aangekomen namen we de taxi naar de camping waar we met Dik en Margriet hadden afgesproken. De camping bleek nogal duur, maar daar kreeg je ook wel wat voor. Er zat een heel complex aan vast met een zwembad en glijbanen die in duinrell niet zouden misstaan. Na een heerlijke salade met een flinke moot tonijn die Dik en Margriet hadden gemaakt gingen we vroeg slapen.
16-07
De volgende ochtend gingen we wakker worden door van de glijbanen af te gaan. Een van de glijbanen bleek verboden voor Isa, en nadat ik er af ging snapte ik waarom. Niet alleen deden mijn ballen flink pijn; ook van mijn rug zou ik nog dagen last hebben, door de klap die ik op het water maakte na er vanaf te zijn gegaan. Na met de (min of meer) aanwezige WiFi wat gezocht te hebben voor een slaapplaats in Rabat, en een hostel gezocht te hebben voor de volgende nacht in Fez reden we met het busje de stad in. Daar kwam al snel een beetje een vervelend mannetje met een lichtgroen shirt die ons telkens maar bleek volgen, ook al zeiden we steeds dat we nergens heen gebracht hoefden te worden. Omdat we door hem niet rustig konden kijken waar we nou heen moesten, besloten we hem dan maar toch te beantwoorden naar welk hostel we op zoek waren. We wisten toch al welke prijs we zouden ontvangen, dus commissie zou hij niet meer krijgen. Hij bracht ons alleen niet naar het hostel, maar naar een luxe guesthouse. Hij verzekerde ons dat we in de juiste straat waren, maar toen ik in het guesthouse vroeg op welk adres we waren, bleek dit natuurlijk wat heel anders te zijn. Nadat ik aan de man van het guesthouse uitlegde waar we wel heen wilden, snapte deze man direct wat we bedoelden, en legde het uit aan het mannetje (die het natuurlijk al lang snapte). Met tegenzin liet hij ons de weg naar het hostel zien, beseffende dat er niet veel te halen zou zijn. Het hostel bleek echter vol. Dik en Margriet hadden ondertussen al afscheid van ons genomen, dus we besloten voor optie twee te gaan: hotel Cascade bij Bab Bouljoud. Het mannetje wilde echter nog geld van ons ontvangen voor zijn mislukte poging om ons moedwillig op een dure plek af te leveren voor commissie. Omdat hij ons uiteindelijk toch de weg naar het hostel had laten zien gaven we hem 20dh, maar hij wilde minstens 50. Nadat ik standvastig vasthield aan graag of niet, en uiteindelijk wegliep zei hij sorry en pakte de 20dh aan.
Na een taxirit kwamen we aan bij Hotel Cascade. Dit bleek een leuk hotelletje, net achter de poort van de medina. Op het dakterras had je een mooi uitzicht over de stad. Er werd ons wel weer van alles aangeboden, maar dit hebben we vriendelijk afgeslagen.
De medina van Fez was nog een groter doolhof dan die van Marrakech, vol met doodlopende straatjes. Je kon er heerlijk verdwalen, of nou ja, Isa had de bekende maag- en darmproblemen waarvan we de naam niet noemen, dus af en toe wat minder heerlijk, maar toch! Op een plein wat een tweedehands markt leek kocht ik twee spijkerbroeken en nieuwe sandalen uit China, voor samen 110dh.
Isa vond de restaurantjes voor het hotel er het meest hygienisch uitzien, en vanwege de hevige concurrentiestrijd die daar gaande bleek konden we er goedkoop dineren. De prijs van een menu met Harira, Hoofdgerecht naar keuze en Fruit ging van 70dh naar 40dh. En als hoofdgerecht mocht ook de hoger geprijsde Pastilla besteld worden, een duiventaart met rozijnen, dadels, noten, suiker en kaneel, die normaal alleen al 60dh kostte. Het was allemaal erg lekker, maar Isa voelde zich er niet bepaald beter door.
Na een chillpauze zijn we nog even naar het gebied rond Avenue Mohammed V gegaan, omdat je daar ook als vrouw een bar waar alcohol geschonken werd binnen zou moeten kunnen gaan, zonder dat iedereen direct denkt dat je een prostituee bent. Dit bleek niet helemaal waar. In twee van de barretjes bleek Isa de enige vrouw, en ik veruit de jongste man. In een andere bar met veel te harde muziek, waar wel vrouwen zaten, hadden we zo onze bedenkingen over de bedoelingen van deze vrouwen, en de mannen met wie ze zaten. Zeker nadat we zagen op welke manier de veel te jonge vrouw voor het oude kale mannetje dingetjes in zijn oor begon te fluisteren, en we de lagen make-up zagen bij de andere vrouwen. Op een gegeven moment kwam er een nogal beschonken mannetje op Isa af, en leek avances te maken (of gewoon te vragen hoeveel het kostte). Gelukkig begonnen de mannen om hem heen al een beetje om hem te lachen, waardoor hij snel afdroop. En gelukkig kon Isa er net zo om lachen als ik. Na twee biertjes bij verschillende barretjes zijn we weer terug naar het hotel gegaan. Een poging van een mannetje om een leuk barretje voor ons te vinden (waarbij hij wel voor ons zou bestellen en dus commissie zou ontvangen) mislukte omdat het weer oude-mannetjes-barretjes waren, en Isa wel moe was. Erg fijn dat hij ons niet om geld vroeg, zeker aangezien hij toch wel zo'n tien minuutjes met ons mee had gelopen (ongevraagd, maar toch).
17-07
Na een ontbijt met griesmeelplak en yoghurtjes, al dan niet in bijzondere smaken (avocado, pina colada, enz.) gingen we de gebouwen in de medina bezoeken. Alle religieuze gebouwen in Fez waren erg mooi. De madrasa die we de volgende ochtend bezochten viel ietwat tegen. Het was allemaal mooi, maar we hadden verwacht dat je meer zou mogen bekijken – veel was afgesloten voor publiek.
's middags vertrokken we naar Rabat. In de taxi onderweg naar de trein kwamen we weer een over de kop geslagen auto tegen. Het station zag er erg mooi uit, en de trein was ook prima.
In Rabat sliepen we in een hotelletje bij Balima. De rest zat al op een terrasje. Het hotel naast ons, die dit terras beheerde, schonk ook bier. Vlakbij was ook een soort slijterij, en je zag en merkte aan alles dat het hier Westerser was dan de plekken waar we eerder geweest waren.
Voor ons zaten veteranen of oorlogsgevangenen die al 55 dagen lang een sit-in hielden voor betere rechten. Even later vonden twee demonstraties plaats. Een voor meer hervormingen, en een tegen meer hervormingen in de grondwet. Interessant om te zien, en ik blijf het altijd mooi vinden om te zien als mensen de straat op gaan als ze ergens voor staan.
's avonds hadden we afgesproken met Ellen, die vroeger reisgids was geweest en nu ander werk deed in Rabat. We hadden een feestdiner voor de verjaardag van Mirjam en mijn aankomende vertrek. Na dit diner beantwoorde Ellen allerlei vragen die we haar stelden.
18-07
We gingen de medina in om een nieuwe adapter voor mijn laptop te scoren. Isa ging op zoek naar een zeepbakje, maar eentje zonder gaatjes vinden bleek lastig. Gelukkig vond Tineke er wel een. De medina was hier ruimer opgezet en rustiger dan in Fez en Marrakech.
's middags gingen we naar de Kasba, een verstevigde stad in een fort aan zee. Het zag er allemaal erg schattig uit, en je kon er lekker eten. Aan zee zijn we nog lekker natgespetterd door de golven die tegen de pier klotsten.
's avonds hebben we vanwege de diverse diarree-klachten in het hotelletje gekookt, met biertjes uit de slijter, en heeft de groep afscheid van me genomen op het station voor de laatste trein naar Casablanca. Voor vliegveld Casablanca moest ik ergens overstappen, en omdat ik niet wist waar dat was ging ik bij iemand in de buurt zitten die er ook uitzag of hij naar het vliegveld ging. Het eerste wat hij vroeg was of ik wist waar we moesten overstappen voor het vliegveld... Het grappig ogende Duitse mannetje bleek wat nerveus, maar wel aardig. Na diverse keren vragen waar we waren, en terug de trein in stappen wanneer nodig
19-07
Na een vlucht met een lekkere midnight maaltijd van broodjes en een banaan kwam ik op Frankfurt aan. Omdat ik zo'n 6 uur overstaptijd had besloot ik nog even de stad in te gaan. De stad zelf vond ik niet bijzonder boeiend, maar ik heb wel een lekkere lunch met roggebrood en haring in room gekocht bij de lidl.
In de vlucht naar Boston heb ik alvast veel over India gelezen en Rio gekeken in het vliegtuig.
Aan het eind van de middag heb ik door Boston gelopen. Het lijkt een stad te zijn die vooral leuk is voor families. Er is een spannende fontein voor kinderen, en er was een leuke kindershow aan de waterkant. Op de hostelkamer waar ik voor mijn conferentie zit werkt de WiFi nauwelijks op mijn kamer, maar beneden zou het wel moeten werken.
Science museum Zeemonster Omniversum Dinosaurs
Na het zoeken naar couches en het bijwerken van dit verslag hebben we een avondwandelingetje door Valencia gemaakt. Bij een druk pleintje kochten we een biertje van een mannetje op straat. Na een minuutje kwam hij bij ons zitten, en na een korte kennismaking vroeg hij of we ook in andere genotsmiddelen geïnteresseerd waren. Een aanbod dat we voor deze keer maar afsloegen.
De volgende dag gingen we wandelen door het oude centrum van Valencia. Er waren een hoop mooie gebouwen en er heerste een fijne sfeer. Omdat we aan het begin van de avond zouden vliegen, besloten we de tocht met een biertje met tapas bij een Chinese kopie van een tapas-bar. Hier bestelden we 4 quintos (biertjes van 0,2l), gefrituurde octopusjes en varkensoortjes, voor samen 7,-. Na dit voorafje haalden we bij de supermarkt een fles Sangria, en maakten we alle eerder gekochte lunch op: Calamares, Tonijnenpastijtjes, brood met Allioli, Zalmpate, en Vette Spaanse worst en fruit.
We kwamen op het vliegveld precies op tijd aan om achteraan te sluiten in de rij. De cocktailsaus en de zalmpate die we niet opgemaakt hadden moesten we helaas weggooien van de securitycheck.
Om 21:00 kwamen we in Marrakech aan. We moesten naar een camping op de Route de Casablanca, die 12km ten noorden van Marrakech af lag, zoals we later die avond te weten kwamen. Het vliegveld lag 5km ten zuiden van Marrakech. De afstand van 17km moesten we met de taxi afleggen. De eerste taxi die zich aanbood had een prijs van 300dh. Wetende dat een normaal taxiritje 15dh moest kosten, leek dit ons nogal veel. De chauffeur kwam nog achter ons aan met een bod van 250dh, maar het tegenbod van 50dh werd zo overtuigend weggewoven, dat het ons verstandig leek voor de toekomstige onderhandelingen even bij de info van het vliegveld te informeren hoe duur de rit eigenlijk zou moeten zijn, en of er geen alternatieven waren. Dit leverde ons de informatie op dat het een ritje van 20 minuten was, en als de onderhandelingen vastliepen we de politie erbij konden halen om een redelijke prijs te krijgen. Hierop besloten we de politie samen met een groepje locals aan te spreken en te vragen wat een redelijke prijs was. Dit bleek 150dh te zijn. De locals raadden ons aan de bus naar Marakech te nemen, en vanaf daar een andere taxi te pakken. Hierop besloten we bij de bushalte te gaan staan. Dit bleek een goede onderhandelingsstrategie. Vrijwel direct werd ons een taxi aangeboden voor 150dh, waar helaas niets meer op af te dingen viel (al had de informatie dat de rit 17km was en geen 25/30 zoals ze beweerden misschien nog wat van de prijs af kunnen halen).
Op de camping zagen we Dik en Margriet zitten, die ons verblijdden met een (duur en erg lastig te verkrijgen) biertje. Na dit warme welkom zetten we de tent op, waarvan een stok gebroken bleek te zijn en de haringen bleken te missen, en gingen we lekker slapen.
Toen we wakker werden zijn we met Dik en Margriet naar het cyberpark gegaan. Hier stonden internetpalen en waren er wat computers. Hier blokkeerden we Isa's pinpas, die ze waarschijnlijk in Spanje verloren was. Vervolgens zijn we naar de Medina gegaan. Wat een leuk doolhof van steegjes waar je heerlijk kon verdwalen in de souks tussen de marktjes en verkopers. De opdringerigheid van hen viel eigenlijk behoorlijk mee. We zagen hier onder andere een sjaal voor 10dh. Margriet had eerder trots verteld van 250dh naar 150dh afgedongen te hebben voor precies dezelfde sjaal in Tangers; iets wat ze deze reis nog vaak zou gaan horen.
Na een lekkere lunch van olijven, brood, tajines bij 'Chez Abdellhay', waarbij vijf bedelende zwerfkatjes zich om Isa verzamelden, gingen we Jasper ophalen bij het centrale plein 'Jamaa El Fna', waar een paar maanden geleden nog een bomaanslag was geweest. Hier zagen we slangenbezweerders, zielige berberaapjes, en talloze kraampjes die verse jus verkochten voor 4dh. Na een voortzetting van de zwerftocht door de medina en de aanschaf van een aantal Marokkaanse SIM-kaartjes kwamen we hier terug en bleek het veranderd te zijn in een heksenketel van kraampjes die je, iets opdringeriger dan in de martkjes van de medina, probeerden binnen halen om daar te komen eten. Hier kwam Jasper de buschauffeur tegen die hem van het vliegveld naar de medina had gebracht, wat ons overhaalde om daar te gaan eten. We maakten er een soort Marokkaanse tapas van, met worstjes, visjes, couscous, aubergines (yum!), groene puntpaprika's, Marokkaanse salade, brood met saus en olijven. Ondanks het ontbreken van de mogelijkheid om een biertje of wijntje bij de maaltijd te nuttigen keerden we met een voldaan gevoel terug naar de camping.
9-07
De volgende dag gingen we de rest van de groep ophalen, die na een nacht doorhalen op het vliegveld van Madrid op miraculeuze wijze op een andere plek van het plein op ons stond te wachten, terwijl we niemand uit de bus vanaf het vliegveld hadden zien komen. We besloten dat iedereen die al eerder in Marokko was aangekomen, en dus een Marokkaans SIM-kaartje had, een groepje zou 'rondleiden' door de medina. Als extra opdrachtje zou iedereen uitkijken naar grote spijkers om de tenten vast te zetten, want in de rotsgrond waarop we stonden viel geen haring zonder punt te rammen zonder dat hij veranderde in een bochtig geval. Laat staan de plastic gevallen van een van de tenten. Ik 'leidde' een groepje met Christa, Emma en Jelle. Er bleken twee extra missies bij te komen: WC en eten. Deze behoeftes vervulden we in een leuk tentje waar de tajines met kip, ui, kaneel en rozijnen al buiten stonden te pruttelen. Een verse jus maakte het tot een gezond en lekker geheel.
We vervolgden onze tocht door de medina met als 'excuus' de zoektocht naar grote spijkers. Na een misverstand tussen Jelle en mij waardoor hij na een bod van 90dh voor een zonnebril een tegenbod van 30dh voor een zonnebril afsloeg. Bij het volgende kraampje kocht hij vervolgens een ray-ban voor 60dh, waarbij hij zich tot de koop over liet halen door de accesoire: een hip oranje doekje om de glazen schoon te vegen.Verder schafte Christa nog een extra SIM-kaartje aan. De spijkers hebben we niet gevonden, behalve een paar iets te kleine in een kassalaatje van een rommelwinkeltje. Dik en Margriet slaagden hier gelukkig wel in.
Op de camping aten we een typisch kelderreis-soepje met aardappels en bonen, en rode worstjes die waarschijnlijk de eerste biologische pindakaas in de groep veroorzaakten, inclusief bij mijzelf.
10-07
We gingen in groepjes Marrakech in. Lekker met Dik door de medina zwerven. Ergens onderweg zag Isa een rode broek die nogal ingewikkeld vastgemaakt moet worden. De verkoper bood de broek aan voor 50dh. Na even twijfelen ging Isa de broek aanpassen, waar de verkoper maar al te graag bij assisteerde. Op een gegeven moment wilde hij de kast voor de winkel schuiven, maar dit hoefde van Isa niet. Dik en ik besloten toen maar iets dichterbij te gaan staan, om duidelijk te maken dat Isa geen vrouw alleen was. Toen Isa besloot de broek te kopen werd de prijs ineens 15 euro, wat na een woordenwisseling en wat weglopen 60dh werd. Het kusje wat de verkoper erbij wilde hebben wilde Isa niet geven, en om dit niet te doen griste hij het tasje met de broek uit zijn handen. Het bod van 3000 kamelen voor Isa heb ik weggewoven.
Om 13:00 hadden we met Monim afgesproken. Dit werd uiteindelijk 15:00, omdat een vriend van Monim door een bij in zijn wang was gestoken. Hij heeft ons door de nieuwe stad rondgeleid, inclusief 'Texas', een stukje park wat met alle cactussen net op Texas leek. Hierna bracht hij ons naar een plein waar een rock-concert gehouden zou gaan worden. Vrienden van hem mee deden mee aan een talentenjacht waarbij ze als prijs met een bekende Marokkaanse artiest konden optreden op dit festival, die een fusion van heavy metal en Marokkaanse muziek speelt. Dit speelde zich af in een mooi semi-openlucht theater, gelegen aan de 'grootste boulevard van Afrika'.
Om 19:00 hebben we ons op het centrale plein tegoed gedaan aan lekkere tajines en aubergines.
11-07
De volgende ochtend werden we met ons groepje (Christa, Emma, Koen, Tineke, Isa en ik) om 8:30 door het taxibusje opgehaald om op de bus naar Beni mellal te stappen. Daar aangekomen moesten we een taxi nemen naar het busstation, om vanaf daar een grand taxi naar de Cascades d'Ouzoud te pakken. Dit bleek lastiger dan gedacht, maar met hulp van de mensen van het busstation is het toch nog gelukt. Na een nogal royale fooi voor de bestuurder – de rit was eigenlijk 6dh, en geen 6dh pp, zo bleek achteraf – heb ik buskaartjes voor Er Rachidia geregeld. Ook dit bleek lastiger dan gedacht. Mensen op het busstation spraken elkaar nogal tegen wat betreft de vertrektijden, maar uiteindelijk is het met mijn beste Frans, een behulpzame toiletjuffrouw en wat geklieder op een blaadje gelukt en hebben we kaartjes gekocht voor de ochtend van 13-07.
De rit met de grand taxi naar Cascades d'Ouzoud was erg 'gezellig' (2 uur met 2 personen op de voorstoel en 4 op de achterbank) en ongelofelijk mooi door de bergen met lagen van rood vulkanisch puimsteen, begroeid met cactussen en bewoond door berggeitjes.
Eenmaal in Ouzoud aangekomen, wat ondanks dat het op alle toeristenfolders staat afgebeeld niet zo toeristisch zou moeten zijn, kwamen er direct meerdere mannetjes op ons af die een goedkope slaapplek wilden aanbieden. Een wat minder net uitziende man die 5dh riep trok onze aandacht. Nadat anderen zeiden dat zijn plaats slecht was nodigde deze relaxed ogende dude, die al snel veel praatjes bleek te hebben, me uit om te komen kijken en op basis daarvan te beslissen of we er wilden slapen. Zo gezegd zo gedaan, en nadat hij het 'terras' met een kleed en wat matrasjes erop bovenaan de waterval had laten zien, de Europese Wc met plafond op nekhoogte had laten zien, een warme douche had beloofd, en had geroepen alvast warme muntthee klaar te zetten, liepen we terug naar de groep. We besloten dat voor 5dh hier slapen was vast interessanter was dan op het dak van een hotelletje, dus liepen we de warme muntthee tegemoet. De man, die Hichem bleek te heten, maar al snel 'jezusneger' gedoopt werd, legde ons nog uit dat hij de plaats zelf beheerde met zijn familie, geen mannetjes met commissie had, en daarom voor arme studenten als ons zo'n competitieve prijs kon rekenen.
Bij de registratie bleek al snel dat hij er veel dingetjes bij wilde verkopen, wat extra goedkoop was, omdat we met z'n zessen waren. Hij leek licht teleurgesteld toen bleek dat we geen gids nodig hadden, en we niet erg enthousiast werden van een uitgebreid menu voor 80dh per persoon. Toen we zeiden dat we zelf ook konden koken, bood hij een simpeler menu aan voor 50dh. We zouden dit in overweging nemen.
Na van de muntthee genoten te hebben, hebben we beneden bij de waterval gekeken. Deze overtrof onze verwachtingen, en niet zo'n beetje ook! Dit is misschien wel de mooiste plek waar ik in mijn leven geweest ben! De plek leek wel weggelopen uit een herbal essences shampoo-reclame. Het was erg grappig om te zien hoe mensen op een paar vlotten met koninklijk uitgedoste stoelen een rondje waterval konden doen.
De vrouwen in de groep trokken veel bekijks in hun bikini, vooral na kreten als 'Aah! Ik voel me zo bloot! Trek ook wat uit!' voordat we het water ingingen, en 'Brrrr! Aaaah!' nadat we het water ingingen. Koen fantaseerde ondertussen dat er in Ouzoud nog lang verteld zou worden over 'de blanke engelen die nieuwe badmode introduceerden'.
We liepen weer naar boven en besloten voor de aardigheid maar op het aanbod van Hichem in te gaan, aangezien het niet veel duurder was dan de omringende tentjes, en smikkelden en smulden van de heerlijke tajines met kip.
Niet veel later voelde Isa zich niet zo lekker, dus hielden we een korte refresh, moed inpraat, en ORS aka druivensuiker met een beetje zout sessie. Toen we hiervan terugkwamen trof ik de rest van de groep aan, die met Hichem aan het praten was. Hij was 'drinking but not drunk' (uhum) en na een partijtje namen leren (Christ-A), leeftijd schatten (als je ouder geschat wordt zie je er jong uit, maar ben je wijs voor je leeftijd), volgde een creatieve eigen interpretatie van onze eerste ontmoeting, waarin ik 'The Wolf' was. In dit verhaal bij volle maan merkte hij op dat de andere mannetjes hem ervan betichtten dat hij iets met een (of meerdere) van onze vrouwen wilde proberen, aangezien we met een groep van twee mannen en vier vrouwen waren. Na een erg vermakelijke sessie van quasi-filosofisch gereutel over honey, money, bunnies en bees liet hij ons allemaal een slokje proeven van zijn wodka-fanta(?) en nodigde hij ons uit om ons naar een speciale plek te brengen, waar was een verassing. Al snel ontstonden grapjes over wat er nou precies in het flesje zat, en toen hij even weg was bleek men wel moe te zijn, en had eigenlijk niemand een 100% prettig gevoel bij zijn voorstel, al was het vast goed bedoeld, en zijn we dus gaan slapen.
12-7
Na een ietwat koude nacht in de openlucht en een ontbijtje met lekkere vette crepes namen we weer een frisse duik bij de waterval. Hierna besloot ik een wandeling door de omgeving te maken met als excuus de 'mexican village'. Dit veranderde al snel in een klautertocht over de rotsen om het mooiste uitzicht te kunnen zien. De omgeving was echt 'prachtig allemachtig'. Nadat ik weer afdaalde sprong ik van steen naar steen om aan de overkant van de gorges te komen, waar boven op de berg de Mexican village zou moeten zijn. Vanaf het punt waar ik naartoe was gelopen leek het vinden hiervan lastiger dan gedacht. Gelukkig ontmoette ik – na eerdere ontmoetingen met een gigantische miljoenpoot en een trage kameleon – een aardige Sudanese man die me de juiste weg naar het dorpje aanwees. Met zijn aanwijzingen kon ik het uiteindelijk vinden. Het dorpje bleek een nogal verlaten gebeuren. Het was naar verluid bewoond door 80 Sudanezen, maar Mexican village klonk zo leuk voor toeristen. Ik heb geen toerist gezien, maar wel een groep aardige kindjes die me na een wandeling door het dorp de weg terug naar de Cascades wezen. Helaas had ik in het dorpje geen winkeltje kunnen vinden, en aangezien ik hier wel op gerekend had, had ik geen eten en drinken meegenomen. Omdat ik het wel leuk vond om niet per se de meest logische weg te nemen, maar ook kleine, wat minder begane paadjes te nemen, wist ik op een gegeven moment niet precies meer of ik nou goed liep. Door de lichamelijke vermoeidheid en het gebrek aan water en eten voelde dit soms zelfs aan als 'totaal de weg kwijt'. Liep ik nou wel stroomopwaarts langs dezelfde stroom of was dit een afsplitsing? Oh, en mijn telefoon door het nemen van de vele foto's ook op te raken. Toen de minder begane paadjes veranderden in wildernis die eruit zag alsof er nog nooit iemand gelopen had leek het volgen van en klimmen langs een irrigratie-kanaaltje langs de bergwand de beste te volgen route. Met hangen en wurgen kwam ik uiteindelijk ietwat gehavend en onder de stekels van de diverse flora onderweg weer in de bewoonde wereld terecht. Of nou ja, bewoond, een asfaltweg en een man. Nadat ik hem gerustgesteld had dat het best OK met me ging wees hij me de kortste wandelroute richting Ouzoud. Deze informatie en een flinke hoeveelheid water uit het irrigratie-kanaaltje gave me een flinke boost nieuwe energie, en vol goede moed vervolgde ik mijn weg, over een bewandelbare rots. Al snel kwam ik wat huisjes tegen, en kon ik double-checken of ik nog steeds in de goede richting liep voor Ouzoud. De smsjes van Isa hoe het ging en of ik al verwachtte snel terug te komen kon ik gelukkig bevestigend beantwoorden, en niet veel later kwam ik met een koude literfles Hawaii aan bij de groep, die al aardappel-groente-prut aan het koken was.
Wat eerdere grappen over het eten van geitenballen bij de dieren die bij de diverse slagers hingen, leidden ertoe dat mij gesuggereerd werd om deze te gaan kopen. Eerst zag ik dit totaal niet zitten, maar 1 minuut en 1 liter suikerhoudend vocht later leek dit ineens een uitstekend plan. De eerste slager weigerde me zijn geitentestikels te verkopen, maar toen ik verbrouwereerd bleef staan riep een van zijn buurman – ook een slager – me en vroeg wat ik wilde. Toen ik hem vertelde dat ik een geitentestikel wilde kopen moest hij eerst lachen, en vroeg waarvoor ik dat wilde hebben. Toen ik uitlegde dat ik hem op wilde eten, legde hij uit dat dit om een of andere reden wel wat moest kosten (20dh) en dat het in hun cultuur goed was voor mannen, maar niet voor vrouwen. Even later liep ik met een geitentestikel in een (plastic) zak weer terug naar de groep. De rest van het eten was net klaar, dus dat kwam goed uit, aangezien we maar een gasje hadden. Na een tijdje bakken in de olie met wat peper en zout begon de bal te zwellen, tot hij uiteindelijk uit elkaar plofte. Een witte smurrie kwam al opbollend naar buiten, die ik lichtbruin bakte op hoog vuur. Toen ik tevreden was proefte ik een hapje. De buitenkant was lekker knapperig geworden, ook waar de smurrie eruit was geploft, terwijl de binnenkant goed mals was gebleven. Best lekker, al zou ik het niet dagelijks gaan eten. Isa en Tineke proefden ook een stukje, en waren eveneens gematigd enthousiast. Na het smikkelen daalden we af naar de waterval, om deze in het maanlicht te bekijken. Onderweg naar boven kwamen we een groep trommelende mensen tegen. Ze speelden (berber)ritmes, en lieten ons het ook proberen. We zongen een liedje, en de dames deden een dansje. Isa en ik bekeken de waterval hierna ook nog van boven, en omdat we de volgende ochtend vroeg weer op moesten gingen we niet al te laat naar bed.
13-07
Om 7:30 hadden we namelijk afgesproken dat Hichem ons naar Beni Mellal zou rijden tegen de gebruikelijke taxi-prijs (300dh). Eerst reageerde hij nog verontwaardigd toen we na zijn eerdere antwoord “that's possible' voor de tweede keer vroegen of hij daadwerkelijk om 7:30 klaar zou staan, zagen we om 7:35 nog geen Hichem. Een aantal minuten later kwamen we zijn moeder tegen, die hem probeerde wakker te maken. Dit lukte klaarblijkelijk niet, aangezien iemand anders eraan kwam die ons naar de taxi-standplek zou begeleiden.
Na dezelfde mooie rit naar Beni mellal namen we de bus naar Er Rachidia: de woestijn in! Deze bus was nogal.. heet! De airco deed het niet, en er kon geen raampje open. En dat op een rit van 9 uur naar en dus ook gedeeltelijk door de woestijn. De bus was ook erg smerig trouwens, maar goed, dat waren ze eigenlijk bijna allemaal wel. De stoel voor ons was ook nog kapot, waardoor hij half naar achter hing terwijl er scherpe stukjes aan zaten. Gelukkig heb ik dit in een pauze weten te repareren.
We waren erg blij toen we eenmaal bij camping Tissirt aankwamen, zo'n 30km ten zuiden van Er Rachidia.Wat een mooie palmbomenoase! En wat een aardig mannetje! En nog fatsoenlijke douches en Europese WC's ook! Het viel ons op dat de mensen hier losser leken, en meer vrouwen niet dan wel een hoofddoek droegen.
Na wat bijpraten met de groep gingen we vroeg slapen, want we zouden de volgende ochtend door de woestijn gaan wandelen, en dat wil je echt niet als de zon eenmaal goed doorgebroken is!
14-07
Na bizar vroeg gewekt te zijn klimmen we de berg op, waarvan gisteren nog mensen gezegd hadden dat ze zo hoog echt nooit zouden klimmen. Van beneden af zag het er inderdaad onbegaanbaar uit, maar met het pad wat de vriendelijke man van de camping had aangegeven was het eigenlijk voor niemand een probleem. De zonsopgang hadden we niet meer gehaald, maar dat deed niets af aan hoe bijzonder het was om daar te staan en te wandelen in de totale leegte. Het enige wat je zag waren wat stenen, een half opgegeten koe en wat woestijnmos. Bijzonder dat hier uberhaupt nog iets kon groeien.
Nadat we weer afgedaald waren hebben we afwisselend siesta gehouden op de camping, en boodschappen gedaan in een dorpjes van de oase. Ik ging met Emma, Jelle en Isa. De mensen waren bijzonder vriendelijk en gastvrij. De eerste mensen die we tegenkwamen, een stel bouwvakkers die even theepauze aan het houden was, nodigde ons direct uit om ook thee te drinken. Het aanbod voor eten hebben we afgeslagen omdat we net al gegeten hadden (en het wel erg heet was in de zon).
Het winkeltje van het dorpje vinden was nog niet zo makkelijk. Het leek dicht, maar er werd ons verteld dat we moesten aankloppen. Toen dat niets uithaalde, werd ons verteld dat we naar het andere winkeltje moesten gaan, wat we nog niet hadden opgemerkt. Daar waren geen brood en sigaretten, maar toen we vroegen of we ergens anders brood konden halen kwamen de mensen van het winkeltje met het brood aanzetten wat ze net voor zichzelf hadden gebakken. Voor sigaretten moesten Isa en ik naar het winkeltje wat net niet open was. We moesten op een andere deur aankloppen. Dit lukte in eerste instantie ook niet, maar op een gegeven moment sprak een man ons aan, die mij met een hand begroette, maar de hand van Isa vriendelijk afsloeg. De man met de sleutel van het winkeltje bleek net weg te zijn, maar hij had hem net gebeld en hij zou er zo aankomen, wat inderdaad gebeurde.
Op de terugweg besloten we niet langs de weg, maar door de palmboomoase te lopen. Wat een hoeveelheid fruit hing er aan de bomen! Het 'oerwoud' haalde de oermens in ons naar boven, en we besloten dadels te gaan plukken. Jelle klom als een volleerd aapje de palmboom in en begon aan de trossen rijpe dadels te schudden. Alles viel naar beneden, maar wat was nou rot en wat niet? Bij poging twee vingen we ze zoveel mogelijk op in Isa's doek, en tijdens het oprapen leerde je eigenlijk ook vrij snel het verschil tussen goede en niet goede dadels te zien. Gewoon openmaken en kijken of er een wormpje in zit voordat je hem eet, net als de locals. Later onderweg vonden we nog een lege kalebas met wat grind ofzo erin, waardoor het een soort knuppel en samba-bal ineen was.
's avonds waren we uitgenodigd voor een dubbele driedaagse berberbruiloft. Isa en ik gingen er samen met het vriendelijke mannetje heen. Hij kon ons in het Frans wat dingen uitleggen over wat er precies gaande was. Het was erg interessant om te zien hoe er een soort chant gezongen werd in een cirkel met de mannen aan de ene kant en de vrouwen aan de andere kant. Deze chant ging wel erg lang door, en toen het op een gegeven moment het onweer in de verte naderde en het begon te regenen besloten we terug te gaan naar de groep, die in het busje was gaan schuilen.
Toen we aankwamen bij de camping hoorden we ineens een knal! Een auto was over de kop geslagen! Er zaten zeven mensen in, er was een hoofdwond en de ambulance moest ze komen ophalen. En ondertussen was bijna de hele camping ondergelopen, doordat de regen van de rots ook de camping opstroomde. Weggespoeld worden in de woestijn; wie had dat verwacht! Het vriendelijke mannetje was zichtbaar aangedaan, terwijl zijn baas het tegenovergestelde reageerde. Ijskoud, en er kon nog net 1 woordje van af.
De mensen van wie de tent ondergelopen was sliepen in het medewerkersonderkomen. De volgende ochtend zouden we weer in groepjes gaan reizen. Isa en ik gingen samen naar Fez.
15-07
Omdat de bus naar Fez om 8:00 zou gaan waren we vroeg opgestaan. We stonden goed op tijd bij de plek waar de bus zou komen, maar die kwam niet. Eerst kwam rond 8:30 een bus die ergens anders heen ging. Daarna kwam om 9:30 een bus die geen plaats meer had. We besloten een grote taxi te laten bellen naar Er Rachidia, om vanaf daar verder te kunnen reizen. Dit bleek echter niet mogelijk, omdat het vriendelijke mannetje geen nummer had.
Gelukkig kwam er niet veel later een bus die ons wel naar Er Rachidia wilde brengen, en daar ons op de bus van hun vriendjes wilden zetten die naar Fez reed. Er leek een wat hogere prijs dan normaal gerekend te worden, maar we waren in ieder geval onderweg. Staand, dat wel, maar toch. In de volgende bus, waar een paar stoelen helemaal los was en tegen de andere stoelen aanhing, was een mannetje met een groot 'smile'-litteken aan zijn mondhoek druk bezig te zorgen dat iedereen kon zitten. Dit bleek niet mogelijk, maar goed, de raampjes konden tenminste open. En na een paar uur kon ik gelukkig ook zitten.
In Fez aangekomen namen we de taxi naar de camping waar we met Dik en Margriet hadden afgesproken. De camping bleek nogal duur, maar daar kreeg je ook wel wat voor. Er zat een heel complex aan vast met een zwembad en glijbanen die in duinrell niet zouden misstaan. Na een heerlijke salade met een flinke moot tonijn die Dik en Margriet hadden gemaakt gingen we vroeg slapen.
16-07
De volgende ochtend gingen we wakker worden door van de glijbanen af te gaan. Een van de glijbanen bleek verboden voor Isa, en nadat ik er af ging snapte ik waarom. Niet alleen deden mijn ballen flink pijn; ook van mijn rug zou ik nog dagen last hebben, door de klap die ik op het water maakte na er vanaf te zijn gegaan. Na met de (min of meer) aanwezige WiFi wat gezocht te hebben voor een slaapplaats in Rabat, en een hostel gezocht te hebben voor de volgende nacht in Fez reden we met het busje de stad in. Daar kwam al snel een beetje een vervelend mannetje met een lichtgroen shirt die ons telkens maar bleek volgen, ook al zeiden we steeds dat we nergens heen gebracht hoefden te worden. Omdat we door hem niet rustig konden kijken waar we nou heen moesten, besloten we hem dan maar toch te beantwoorden naar welk hostel we op zoek waren. We wisten toch al welke prijs we zouden ontvangen, dus commissie zou hij niet meer krijgen. Hij bracht ons alleen niet naar het hostel, maar naar een luxe guesthouse. Hij verzekerde ons dat we in de juiste straat waren, maar toen ik in het guesthouse vroeg op welk adres we waren, bleek dit natuurlijk wat heel anders te zijn. Nadat ik aan de man van het guesthouse uitlegde waar we wel heen wilden, snapte deze man direct wat we bedoelden, en legde het uit aan het mannetje (die het natuurlijk al lang snapte). Met tegenzin liet hij ons de weg naar het hostel zien, beseffende dat er niet veel te halen zou zijn. Het hostel bleek echter vol. Dik en Margriet hadden ondertussen al afscheid van ons genomen, dus we besloten voor optie twee te gaan: hotel Cascade bij Bab Bouljoud. Het mannetje wilde echter nog geld van ons ontvangen voor zijn mislukte poging om ons moedwillig op een dure plek af te leveren voor commissie. Omdat hij ons uiteindelijk toch de weg naar het hostel had laten zien gaven we hem 20dh, maar hij wilde minstens 50. Nadat ik standvastig vasthield aan graag of niet, en uiteindelijk wegliep zei hij sorry en pakte de 20dh aan.
Na een taxirit kwamen we aan bij Hotel Cascade. Dit bleek een leuk hotelletje, net achter de poort van de medina. Op het dakterras had je een mooi uitzicht over de stad. Er werd ons wel weer van alles aangeboden, maar dit hebben we vriendelijk afgeslagen.
De medina van Fez was nog een groter doolhof dan die van Marrakech, vol met doodlopende straatjes. Je kon er heerlijk verdwalen, of nou ja, Isa had de bekende maag- en darmproblemen waarvan we de naam niet noemen, dus af en toe wat minder heerlijk, maar toch! Op een plein wat een tweedehands markt leek kocht ik twee spijkerbroeken en nieuwe sandalen uit China, voor samen 110dh.
Isa vond de restaurantjes voor het hotel er het meest hygienisch uitzien, en vanwege de hevige concurrentiestrijd die daar gaande bleek konden we er goedkoop dineren. De prijs van een menu met Harira, Hoofdgerecht naar keuze en Fruit ging van 70dh naar 40dh. En als hoofdgerecht mocht ook de hoger geprijsde Pastilla besteld worden, een duiventaart met rozijnen, dadels, noten, suiker en kaneel, die normaal alleen al 60dh kostte. Het was allemaal erg lekker, maar Isa voelde zich er niet bepaald beter door.
Na een chillpauze zijn we nog even naar het gebied rond Avenue Mohammed V gegaan, omdat je daar ook als vrouw een bar waar alcohol geschonken werd binnen zou moeten kunnen gaan, zonder dat iedereen direct denkt dat je een prostituee bent. Dit bleek niet helemaal waar. In twee van de barretjes bleek Isa de enige vrouw, en ik veruit de jongste man. In een andere bar met veel te harde muziek, waar wel vrouwen zaten, hadden we zo onze bedenkingen over de bedoelingen van deze vrouwen, en de mannen met wie ze zaten. Zeker nadat we zagen op welke manier de veel te jonge vrouw voor het oude kale mannetje dingetjes in zijn oor begon te fluisteren, en we de lagen make-up zagen bij de andere vrouwen. Op een gegeven moment kwam er een nogal beschonken mannetje op Isa af, en leek avances te maken (of gewoon te vragen hoeveel het kostte). Gelukkig begonnen de mannen om hem heen al een beetje om hem te lachen, waardoor hij snel afdroop. En gelukkig kon Isa er net zo om lachen als ik. Na twee biertjes bij verschillende barretjes zijn we weer terug naar het hotel gegaan. Een poging van een mannetje om een leuk barretje voor ons te vinden (waarbij hij wel voor ons zou bestellen en dus commissie zou ontvangen) mislukte omdat het weer oude-mannetjes-barretjes waren, en Isa wel moe was. Erg fijn dat hij ons niet om geld vroeg, zeker aangezien hij toch wel zo'n tien minuutjes met ons mee had gelopen (ongevraagd, maar toch).
17-07
Na een ontbijt met griesmeelplak en yoghurtjes, al dan niet in bijzondere smaken (avocado, pina colada, enz.) gingen we de gebouwen in de medina bezoeken. Alle religieuze gebouwen in Fez waren erg mooi. De madrasa die we de volgende ochtend bezochten viel ietwat tegen. Het was allemaal mooi, maar we hadden verwacht dat je meer zou mogen bekijken – veel was afgesloten voor publiek.
's middags vertrokken we naar Rabat. In de taxi onderweg naar de trein kwamen we weer een over de kop geslagen auto tegen. Het station zag er erg mooi uit, en de trein was ook prima.
In Rabat sliepen we in een hotelletje bij Balima. De rest zat al op een terrasje. Het hotel naast ons, die dit terras beheerde, schonk ook bier. Vlakbij was ook een soort slijterij, en je zag en merkte aan alles dat het hier Westerser was dan de plekken waar we eerder geweest waren.
Voor ons zaten veteranen of oorlogsgevangenen die al 55 dagen lang een sit-in hielden voor betere rechten. Even later vonden twee demonstraties plaats. Een voor meer hervormingen, en een tegen meer hervormingen in de grondwet. Interessant om te zien, en ik blijf het altijd mooi vinden om te zien als mensen de straat op gaan als ze ergens voor staan.
's avonds hadden we afgesproken met Ellen, die vroeger reisgids was geweest en nu ander werk deed in Rabat. We hadden een feestdiner voor de verjaardag van Mirjam en mijn aankomende vertrek. Na dit diner beantwoorde Ellen allerlei vragen die we haar stelden.
18-07
We gingen de medina in om een nieuwe adapter voor mijn laptop te scoren. Isa ging op zoek naar een zeepbakje, maar eentje zonder gaatjes vinden bleek lastig. Gelukkig vond Tineke er wel een. De medina was hier ruimer opgezet en rustiger dan in Fez en Marrakech.
's middags gingen we naar de Kasba, een verstevigde stad in een fort aan zee. Het zag er allemaal erg schattig uit, en je kon er lekker eten. Aan zee zijn we nog lekker natgespetterd door de golven die tegen de pier klotsten.
's avonds hebben we vanwege de diverse diarree-klachten in het hotelletje gekookt, met biertjes uit de slijter, en heeft de groep afscheid van me genomen op het station voor de laatste trein naar Casablanca. Voor vliegveld Casablanca moest ik ergens overstappen, en omdat ik niet wist waar dat was ging ik bij iemand in de buurt zitten die er ook uitzag of hij naar het vliegveld ging. Het eerste wat hij vroeg was of ik wist waar we moesten overstappen voor het vliegveld... Het grappig ogende Duitse mannetje bleek wat nerveus, maar wel aardig. Na diverse keren vragen waar we waren, en terug de trein in stappen wanneer nodig
19-07
Na een vlucht met een lekkere midnight maaltijd van broodjes en een banaan kwam ik op Frankfurt aan. Omdat ik zo'n 6 uur overstaptijd had besloot ik nog even de stad in te gaan. De stad zelf vond ik niet bijzonder boeiend, maar ik heb wel een lekkere lunch met roggebrood en haring in room gekocht bij de lidl.
In de vlucht naar Boston heb ik alvast veel over India gelezen en Rio gekeken in het vliegtuig.
Aan het eind van de middag heb ik door Boston gelopen. Het lijkt een stad te zijn die vooral leuk is voor families. Er is een spannende fontein voor kinderen, en er was een leuke kindershow aan de waterkant. Op de hostelkamer waar ik voor mijn conferentie zit werkt de WiFi nauwelijks op mijn kamer, maar beneden zou het wel moeten werken.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
